Corse Net Infos - Pure player corse

I santi

Ista festa hè stata istituita da u papa l'annu 1536. Contanu chì, in Savona, Riviera di Genuva, un brav'omu chì si chjamava Tugnu Botta zappava u so ortu quand'ellu hà vistu a Madonna, vistuta di biancu, curunata d'oru, nantu à un scogliu à mez'acqua. A Madonna fighjava u celu è tenia e mani aperte versu a terra. Hà dettu una parulla, una sola: "Misericordia". Era u 18 marzu. Tugnu Botta l'hà vista una seconda volta l'8 aprile.


In Corsica, a festa di a Madonna di a Misericordia hè festighjata cù pompa in Aiacciu è in Prupià.

In Aiacciu, dicenu chì, un seculu dopu à l'apparizione di Savona, un certu capitanu Ortu avia messu una statuluccia di a Madonna di a Misericordia in un nichju di una casetta ch'ellu avia à e Padule. Un ghjornu, unipochi d'omi si tazzavanu accantu à a casetta quandu a Madunnuccia dete ordine di cessà di battesi. Cusì fecenu. Allora, u capitanu fece fà una piccula cappella per alluggiacci a statua.

In u 1645, u capitanu Ortu cummandò un'altra Madunnuccia in Genuva, in marmaru ista volta. U rettore di i Ghjesuiti u persuase di mettela in a chjesa di u Cullegiu, quella ch'elli chjamanu oghje a chjesa San Teramu.

In u 1656, a Madunnuccia averebbi francatu a cità d'Aiacciu da a pesta. Allora, l'ufficiali municipali - i Magnifichi Anziani - anu cunsacratu a cità à a Madonna di a Misericordia, à perpetuità. Quattru anni dopu, u vescu facia purtà a Madunnuccia in a cattedrale.

Da tandu, u 18 marzu in Aiacciu hè festa sulenne. Ma ùn bastava per chì a Madonna di a Misericordia sia ricunnusciuta in Roma cum'è a Santa Patrona di a cità. Mgre Paulu Matteu di a Foata ne fece a dumanda chì fù accettata da a Sacra Cungregazione di i Riti u 20 aprile 1882.

In Prupià, a celebrazione di a Madonna di a Misericordia data di l'annu 1841. L'annu nanzu, u 31 maghju, una urdinanza di Luigi Filippu, rè di Francia, avia fattu di Prupià una cumuna. Nanzu, dipendia da Fuzzà è a festa patrunale era a Nunziata. Tandu, in Prupià, ùn ci era chè una piccula cappella chì appartenia à a famiglia Pandolfi. A nova chjesa, dedicata à a Madonna di a Misericordia, hè stata inaugurata u 19 sittembre 1869.



Tags : Lingua corsa
Mardi 18 Mars 2014 à 01:46

Patriziu hè natu in u paese gallese à a fine di u seculu quartu. U so babbone, d'urigine rumana, era prete. U so babbu era funziunariu civile è diacunu è avia un bellu casale accantu à u mare.


À 16 anni, Patriziu hè statu rapitu da pirati è vendutu à un cuntatinu irlandese. Hè statu sei anni à curà i porci è po si ne hè scappatu è ghjè vultatu in casa soia.

Una notte hà sunniatu chì u Signore ne facia u so apostulu è li dumandava di cunverte l'Irlandesi vultati pagani. Allora, hà adestratu un rebulu di frati è sò partuti. L'Irlanda era guvernata da una massa di picculi rè è capipartiti. Patriziu l'hà cunvertiti è hà creatu unipochi di munasteri.

U tenianu tantu caru chì, quand'ellu hè mortu, l'anu cunsideratu cum'è u megliu di tutti i santi. Dicianu chì, quandu un Irlandese muria, era ellu chì l'accuglia à a porta di u Paradisu.

Ancu oghje, hè u Santu Patrone di l'Irlanda è dicenu chì u trifoliu hè u simbulu di u paese per via chì Patriziu l'avia sceltu cum'è simbulu di a Santissima Trinità.

Etimolugia : da u lat. "patricius" (patriziu, nobile).

Casate : Patrizi.

Nomi : Paddy, Padraic, Padraig, Padrig, Padrigez, Padruig, Pat, Patria, Patric, Patrice, Patricia, Patricio, Patrick, Patrik, Patrika, Patrikei, Patriki, Patriz, Patrizia, Patrizio, Patriziu, Patrizius, Patsy, Patty, Tricia, Trick.

Nazioni : Irlanda, Nigeria.



Tags : Lingua corsa
Lundi 17 Mars 2014 à 00:59

Benedetta successe à Santa Chjara cum'è abbatessa di San Damianu d'Assisi. Santa Chjara hè morta in u 1253, Benedetta in u 1260.


Ricurdemu chì a Cungregazione di e sore di Santa Chjara hè stata creata in u 1212 da San Francescu d'Assisi, grazia à Chjara, una zitella chì si ne era scappata da u palazzu paternu è avia raghjuntu u santu à e Purziuncule.

Benedetta era stata sette anni a prediletta di Santa Chjara, issa donna maravigliosa chì dicia chì u mondu era ben fattu è ringraziava u Signore d'avella fatta nasce.

Benedetta hà guvernatu sette anni a Cungregazione, dopu à a morte di Santa Chjara. Cum'è Santa Chjara, hà fattu di manera chì a cumunità di San Damianu d'Assisi si sparghji in tutta l'Europa.

Etimolugia : V. Benedettu (11 lugliu).



Tags : Lingua corsa
Dimanche 16 Mars 2014 à 01:29

Lucrezia era una Spagnola nata in una famiglia musulmana di Cordoba. Si hè fatta cristiana contru à a vuluntà di i genitori. I cristiani di Cordoba a piattavanu quandu in una casa, quandu in un'altra.


L'anu trova in casa di un prete chì si chjamava Sulogiu.

Sulogiu, chì serà canunizatu, hè statu scapatu l'11 marzu 859; ella, quattru ghjorni dopu, u 15 marzu.

Etimolugia : da a casata rumana "Lucretius".

Casate : Lucrezi.

Nomi : Crezia, Loukretsia, Lucrèce, Lucrecia, Lucrecio, Lucretia, Lucretius, Lucrezia, Lucrezio, Lucreziu, Lukretia.


Luisa di Marillac hè nata in Parigi in u 1591. Era a figliola di Louis de Marillac, signoru di Ferrières, maritata à 22 anni, veduva à 34.

Un annu nanzu à a morte di u maritu, avia scuntratu à San Vincensiu chì l'avia guarita di una massa d'idee fisse è avia furtificatu a so fede. Anu travagliatu inseme 35 anni per racoglie e criature abbandunate è per succorre i stroppii, i scemi, i vechji, è i malati chì ùn avianu à nimu. Per issa opera tamanta, anu creatu a Cungregazione di e Figlie di a Carità, cungregazione diretta da Luisa sinu à a so morte à 69 anni, u 15 marzu 1660.

Etimolugia : V. Luigi (25 agostu).



Tags : Lingua corsa
Samedi 15 Mars 2014 à 01:54

Ruderigu era un Spagnolu di Cordoba, scapatu u 13 marzu di l'annu 837, cù u cumpagnu, San Salomone.Avia dui fratelli, unu catolicu, l'altru musulmanu, chì passavanu u so tempu à liticassi per via di a religione.


Un ghjornu ch'elli ne eranu venuti à e maniccie, Ruderigu prova à spiccialli. Si voltanu tramindui contru à ellu, li si cozzanu, è u lascianu cum'è mortu. U fratellu catolicu scappa, chì a pulizza di u califfu ùn burlava. U musulmanu mette à Ruderigu nantu à un catalettu è li face fà u giru di a cità pianghjendu è stritendu: "Fighjate u mio poveru fratellu tombu da un assassinu cristianu per ùn avè vulsutu rinnegà l'Islamu".

Ruderigu risuscitò è guarì. È si n'andete pè i carrughji di Cordoba, fendu sapè ch'ellu ùn era mai statu musulmanu, è chì, più chè mai, credia in Ghjesù Cristu.

U capu di a pulizza u fece arrestà è mette in prigiò duv'ellu si trova in cumpagnia di un certu Salomone chjusu per avè pruvatu di sparghje a fede cristiana. Inseme, si cunsulavanu è pregavanu.

U ghjudice i stacca è prova à cunverteli dicendu à ugnunu chì l'altru avia apostasiatu. I dui omi si ridenu d'ellu è ùn cedenu. Allora i caccia da prigiò è li taglianu u capu.

Etimolugia : da u germanicu "hrod" (gloria) è "ric" (putente).

Nomi : Broderick, Rick, Ricky, Rod, Roddie, Roddy, Rodéric, Roderich, Roderick, Rodrick, Rodrigo, Rodrigue, Rodriguez, Rorich, Rörig, Ruaidhri, Ruderigu, Rurich, Rurik, Ruy.

Litteratura : Corneille, "Le Cid" (1636), Victor Hugo "Ruy Blas".



Jeudi 13 Mars 2014 à 01:10

Di Santa Rusina ùn si sà nunda. Hè unurata da u XIVesimu seculu in u paese alemanu di Venglingen, dioccesi d'Ausburgu, duv'ella hà una chjesa.


Etimolugia : V. Rosa (23 agostu).


U prete Eulogiu hè mortu in Cordoba l'11 marzu 859.

Cordoba, tandu, avia un mezu milione di abitanti è ghjera a capitale di i Musulmani di Spagna.

L'emiru ùn impedia micca à i Cristiani di cunservà a so fede è di celebrà u so cultu, ma li facia pagà impositi assai forti è li difendia di praticà u proselitisimu. Ciò chì face chì certi si cunvertianu à l'Islam.

Eulogiu, chì ricusava issa disciplina, fù messu in prigiò.
Surtitu da prigiò, fù fattu arcivescu di Toledo. Si fece torna arrestà per avè cunvertitu una giovana Musulmana è avella accettata in casa soia. À u ghjudice disse: "Serebbi statu cuntentu di fanne altrettantu cù tè". Hè statu cundannatu à esse scapatu.



Tags : Lingua corsa
Mardi 11 Mars 2014 à 02:11

Nastasgia, nata in Custantinopuli versu l'annu 500, era di famiglia nobile. Era bella cum'è un fiore è l'imperatore Ghjustinianu si ne era innamuratu. L'imperatrice Teodora si ne era avvista è ghjera ghjelosa. Per ùn dispiaceli, Nastasgia si n'andò in Alessandria duv'ella fece un munasteru.


À a morte di Teodora, Ghjustinianu manda à circalla per fanne a so sposa. Ella scappa, vestuta da omu, è si ne và in u desertu d'Egittu, à Scettè, duv'ellu ci era una cumunità di rimiti. L'abbate Daniele, chì guvernava issa cumunità, li face vede una grotta chì nisunu cunnuscia. Ci stà piatta sei mesi.

Dopu, durante dicennove anni, face a vita di i rimiti di u desertu, sempre fendusi passà per un omu. Ma a so voce ùn l'avia pussuta cambià, è l'altri rimiti a chjamavanu "Nastasgiu u castratu".

Quand'ella hè morta, avia, à pocu pressu, 67 anni. L'abbate Daniele chì avia assistitu i so ultimi ghjorni, li fece una fossa accantu à quella grotta duv'ella era stata i primi tempi. Tandu, si hè sappiutu ch'ella era una donna è ch'ella avia preferitu u serviziu di Diu à u titulu d'Imperatrice d'Oriente.

Etimolugia : da u nome grecu "Anastasius" cù listessu significatu chè Rinatu: natu una seconda volta à una vita spirituale.

Nomi : Anastaise, Anastase, Anastasia, Anastasie, Anastasiu, Anastasy, Anasthase, Nastasgia, Nastasgiu, Stacey.

U 10 marzu si festighjeghja dinù i quaranta martiri di Sebaste di Cappadoce, morti pè a so fede in l'annu 320.


Facianu parte di a dodecesima Legione, detta a Fulminante, à l'epica di Liciniu, imperatore d'Oriente (317-324). Un ghjornu d'invernu li dissenu chì, u lindumane devianu assiste à un sacrifiziu in l'onore di i dii pagani. Elli ricusonu. Allora, l'anu fattu passà a nuttata nantu à un lagu cutratu. Accantu, ci era un stabilimentu di bagni caldi per quelli chì si penterebbinu. À pentesi, ùn ci ne fù chè unu, ma un suldatu di quelli chì i curavanu si sustituì à ellu. U lindumane, quelli chì avianu resistitu à a cutrura sò stati ammazzati cù una stanga in ferru. I cadaveri, l'anu brusgiati nantu à un legnaghju. Ci ne era unu chì respirava sempre è u volsenu lascià campà cù a speranza ch'ellu rinneghi a so fede. A mamma, chì ghjera custì, è una amica, l'aiutonu à mettesi nantu à u carru chì purtava i morti à u legnaghju.



Tags : Lingua corsa
Lundi 10 Mars 2014 à 01:47

Ghjuvanni hè natu à u Portugallu, in Montemoro Novo, l'8 marzu 1495. Hè mortu in Spagna, in Granada, l'8 marzu 1550.


À 8 anni si ne scappa da a casa paterna per ùn vultacci più. Un ghjornu, nantu à a strada di Madrid, si vene menu è ghjè racoltu da un omu chì avia una grossa banda di pecure è una figliola sola. Per parechji anni, face u pasturellu. Era tantu astutu chì u patrone li prumette di lascialli e pecure s'ellu spusava a figliola.

Tandu, Ghjuvanni si ne và è si ingagia in l'armata di Carlu Quintu in guerra contru à i Francesi.

Cundannatu à esse impiccatu per avè lasciatu arrubà roba ch'ellu avia in cura, prega a Madonna di salvallu, è a si franca.

Scacciatu da l'armata, volta ind'u patrone pastore. Quellu era sempre decisu à maritallu cù a figliola. Allora Ghjuvanni riparte è si ne và in Ungheria à battesi contru à i Turchi.

Finita a guerra, ellu chì, sinu à tandu, era statu un libertinu, decide di campà cum'è un santu, secondu i cunsigli di Ghjesù ch'ellu avia vistu in sognu.

Volta in Spagna, si stabilisce in Granada, è si face passà per scemu. U chjudenu in un uspiziu è, per trè mesi, u frustanu à canapu crosciu. Tandu era cusì ch'elli curavanu i scemi.

Surtitu da l'uspiziu, Ghjuvanni si mette à racoglie infermi abbandunati è à cunverte prustitute. Per nutrì tutta issa ghjente, facia è vendia carchi di legna minuta.

Pian pianinu, fù tantu cunsideratu in cità chì i ricconi di Granada li fecenu fà un uspiziu pè i so malati. Cusì hè nata a Cungregazione di i Frati di San Ghjuvandiu.

Etimolugia : V. Ghjuvanni (27 dicembre).

Prutezzione : liatori di libri è persunale di l'uspidali.



Tags : Lingua corsa
Samedi 8 Mars 2014 à 02:31

U 7 marzu di l'annu 303, in Cartagine, unipochi di cristiani eranu lampati à e bestie è scannati. Frà elli, ci era Perpetua, chì avia un figliolu ch'ella venia di spuppà, è Felicità chì avia parturitu in prigiò trè ghjorni nanzu.


Quandu Felicità era in partu è stridava, u guardianu disse: "Chì ne serà quand'è tù serai framezu à e bestie".

- Avà sò eiu chì soffru - rispose Felicità - ma tandu Cristu suffrerà per mè.

In issu mentre, Perpetua scrivia: "Diu hà fattu chì a mio criatura ùn dumandi più à sughje è chì i petti ùn mi sentinu".

Perpetua hà lasciatu u figliolu à i soi. A criatura di Felicità hè stata aduttata da una cristiana.

U 7 marzu, in l'anfiteatru, e duie donne, è trè cumpagni, sò stati ingutuppati in una reta, è anu fattu entre una vacca di e pessime. Una stonda dopu, i spettatori dumandavanu di ùn fà più soffre e giovane mamme. Allora, e duie donne si sò basgiate è si sò lasciate scannà senza fà un muvimentu è senza anscià. U gladiatore chì pulzava à Perpetua tremava cum'è una frasca è fù a vittima chì debbe guidà a spada.

Etimolugia : V. Filice (12 ferraghju).


Paulu campava à u seculu quartu. Era un simplicione. Li dicianu chì a moglia avia un omu, ellu ùn a credia. Un ghjornu, vultendu à bon'ora da u travagliu, l'hà trovi inseme. "Occupati d'ella è di i zitelli - disse à l'omu -, per mè, mai più mi viderete". È partì. Si ne andò in u desertu à truvà u famosu Santu Antone. Quellu li disse: "À 60 anni, sì troppu vechju per fatti frate", è ùn ci fece più casu. Ma Paulu ùn si alluntanò. Quandu Antone si indinuchjava, ellu dinù si indinuchjava. Quand'ellu manghjava, o beia, ellu manghjava, o beia. È quandu Antone vituperava contru à Satanassu, ellu mughjava ancu di più.

Dopu à quindeci ghjorni di isse finzioni, Antone l'hà permessu di stassine in una grotta accantu à a soia è, durante un annu, u preparò à a vita spirituale.

Paulu ricevì tante grazie da u Signore chì diventò u rimitu u più celebre di a Tebaide duv'ellu serebbi mortu u 10 ghjennaghju di l'annu 341.

Etimolugia, casate è nomi : cf u 29 ghjugnu.



Tags : Lingua corsa
Vendredi 7 Mars 2014 à 00:18

Niculetta hè nata u 13 ghjennaghju 1381 in Corbeia (l'attuale Corbie, in u dipartimentu di a Somme) duve u babbu era maestru d'ascia.


I genitori ùn eranu più giovani ma avianu pregatu à Santu Niculaiu di dalli un figliolu. È ghjera nata issa zitella, chjamata Niculetta in l'onore di Santu Niculaiu.

Quand'ella hè nata, facianu trè anni chì i catolichi eranu in bisbigliu. Ci era un papa in Roma, unu in Avignone è ancu un terzu in Pisa.

Orfana di babbu è di mamma à 18 anni, Niculetta decide di fassi sora. A li prova cù una cumunità di Bighine, cù e sore di San Benedettu, cù quelle di Santa Chjara ma, dapertuttu, trova chì ùn ci hè abbastanza disciplina. Allora si face fà una cellula mezu à i contraforti di a chjesa è ci stà trè anni. Custì campava felice, ùn fendu altru chè pregà, ma, di tantu in tantu, affaccava u diavule: "Quand'è tù stancerai di pregà - dicia Satanassu - stanceraghju di straziatti".

Un ghjornu, appariscenu San Francescu è Santa Chjara è li dumandanu di preparà una riforma pè i so cunventi di sore. Niculetta parte in Avignone è và à truvà u papa Benedettu XIII. U papa hè statu impressiunatu da issa giovana è li dà u velu è u curdone di superiore generale di tutti i cunventi ch'ella creerà, o ch'ella rifurmerà.

Quand'ella more, u 6 marzu 1447, à l'età di 66 anni, a riforma intrapresa era osservata in Francia, in Spagna, in e Fiandrie è a Savoia. Ancu oghje, sò parechje e sore di Santa Chjara chì campanu secondu e regule stabilite da Niculetta.

Etimolugia : V. Niculaiu (6 dicembre).



Tags : Lingua corsa
Jeudi 6 Mars 2014 à 02:09
1 ... « 9 10 11 12 13 14 15 » ... 56